Microsoft rủ bỏ quá khứ bằng cách đào đường cho kẻ khác tiến vào tương lai
Tháng 10/2018 xứng đáng đi vào lịch sử công nghệ với tên gọi “Tháng 10 Đen Tối”. Ngay trước khi các ông lớn công nghệ công bố kết quả kinh doanh cho quý 3/2018, các nhà đầu tư đột ngột bán tháo cổ phiếu của gần như tất cả các tên tuổi lớn. Chỉ trong vòng 10 ngày, nhóm FAANG (Facebook, Apple, Amazon, Netflix và Google) đã mất tới 172 tỷ USD trị giá. Sang tháng 11, cả 2 công ty nghìn tỷ đầu tiên của nước Mỹ là Apple và Amazon đều đã tụt xuống dưới cột mốc này. Riêng Amazon đến nay đã mất 250 tỷ USD.
Trong chiều suy thoái, chỉ có duy nhất một gã khổng lồ vẫn vươn lên ngạo nghễ: nhờ vào kết quả kinh doanh vượt ngoài mong đợi cho quý 3, Microsoft nay đã chạm mốc 850 tỷ USD, vượt mặt Amazon và bắt đầu đưa Apple vào tầm ngắm. Như một trò đùa cổ số phận, gã khổng lồ công nghệ vốn không hề được coi là “hấp dẫn” nay lại là kẻ duy nhất đứng vững trước sóng gió của thời thế.
Microsoft không hề có tên trong nhóm “FAANG”. Khác với những gã khổng lồ khác, Microsoft không hề được xếp vào nhóm cổ phiếu “hấp dẫn nhất, sinh lời nhiều nhất” của thị trường hi-tech Mỹ.
Tại sao một công ty lớn như Microsoft lại không được đứng chung hàng với Apple, Google và Amazon? Để hiểu được lý do, bạn sẽ phải đi lùi gần 2 thập kỷ lịch sử công nghệ. Cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21, Microsoft đang là bộ mặt đại diện duy nhất của thế giới tech. Bằng DOS và Windows, Microsoft đã thực sự mở ra kỷ nguyên điện toán lớn nhất. Bằng Internet Explorer, Microsoft đã đưa chúng ta vào cuộc sống web đầy nhiệm màu.
Thế rồi, trên đỉnh cao, Microsoft đã tự trở nên kiêu căng và ngạo mạn. Từ chỗ là những tượng đài chói lọi, Windows và Internet Explorer dần trở thành những thế lực kìm kẹp sự phát triển của công nghệ. Những trang web không đạt chuẩn, những lỗ hổng bảo mật chỉ được vá 2 lần một năm và cả những chiếc tablet hay smartphone thiết kế nửa vời đã khiến tình yêu của cả thế giới dành cho Microsoft ngày một tiêu tan.
Những đối thủ khác, mà đặc biệt là nhóm FAANG, không đứng yên để đợi Microsoft. Với 3 cuộc cách mạng phần cứng liên tiếp – iPad, iPhone và iPad, Apple đã khiến cho vai trò của PC (và Windows) ngày một trở nên mờ nhạt. Bằng Chrome, Google chiếm quyền kiểm soát Internet và sau đó chiếm luôn quyền làm chủ cuộc chiến di động với Android. Cùng lúc, Amazon, Netflix và Facebook tạo ra những “cuộc sống số” thu nhỏ trên World Wide Web: không cần Windows, chỉ cần trình duyệt trên bất kỳ thiết bị nào là người dùng đã có thể “sống tốt” mà không cần tới những chiếc PC.
Năm 2009, khi vai trò của các thiết bị di động bắt đầu được khẳng định, giá cổ phiếu của Microsoft cũng chỉ còn 1/3 so với mức cực thịnh của 10 năm trước đó. Những nỗi thất vọng mang tên Windows Phone, Windows RT và Windows 8 lần lượt ra đời. Trong lúc các đối thủ đang phi mã lên những con số khổng lồ, cổ phiếu Microsoft giữ vững ở mức... làng nhàng.
May mắn thay, đến năm 2014, CEO Steve Ballmer từ chức, thay thế ông là Satya Nadella. Không gắn liền với Windows, Xbox hay Nokia, Satya Nadella vươn lên vị trí lãnh đạo từ một mảng kinh doanh rất đặc biệt: đám mây và doanh nghiệp.
Tháng 10 năm đó, vị tân CEO ra mắt trước công chúng trong một sự kiện khó có thể lạ lùng hơn: Office trên iPad. Đúng thế, không phải là một sản phẩm “thuần” Microsoft, vị tân CEO đã lựa chọn một sản phẩm Microsoft ra mắt trên nền tảng của đối thủ.
Những sự kiện lạ lùng cứ thế tiếp tục với Microsoft của Nadella. Tại hội nghị Build đầu tiên dưới vai trò CEO, ông khẳng định “Microsoft <3 Linux”, xóa bỏ hoàn toàn những lời lẽ cay đắng mà Steve Ballmer từng dành cho hệ điều hành mã nguồn mở này. Tiếp đến, Microsoft bắt đầu ghẻ lạnh Windows Phone và bắt đầu đẩy mạnh phát triển ứng dụng cho cả iOS lẫn Android. Tại Build 2016, Microsoft vén màn chatbot không chỉ cho Skype mà cho cả các dịch vụ chat đối thủ. 2 năm gần đây, mối quan hệ giữa Microsoft và Ubuntu (phiên bản Linux “thân thiện” với người dùng nhất) đang ngày một bền chặt: người dùng thậm chí còn có thể tải Linux ngay từ chợ Microsoft Store!
Sự thân thiện đầy bất ngờ này có bào mòn các mũi nhọn cạnh tranh của Microsoft? Câu trả lời là KHÔNG. Từ khi có Nadella lãnh đạo, cổ phiếu MSFT gần như chỉ tăng một chiều. Năm 2017, giá trị vốn hóa của Microsoft chính thức vượt mặt cột mốc lịch sử của năm 2001. Trong cơn đại suy thoái vừa qua, người ta mới nhận ra rằng Microsoft rất có thể sẽ trở thành gã khổng lồ nghìn tỷ đô tiếp theo của nước Mỹ.
Đằng sau sự lên xuống của cổ phiếu chỉ có một nguyên tắc đơn giản: sự kỳ vọng của các nhà đầu tư vào tương lai của mỗi công ty. Bởi thế, đứng đằng sau “Tháng 10 đen tối” cũng chỉ là một hiện tượng đầy thất vọng: các gã khổng lồ công nghệ đã không còn đường tiếp tục tiến.
Hãy nhìn vào nhóm FAANG và bạn sẽ hiểu vì sao. Apple vẫn chỉ sống nhờ vào iPhone, và những chiếc iPhone nghèo nàn sáng tạo đã không thể gia tăng doanh số trong suốt 2 năm qua. Lợi nhuận của Amazon cũng đã ngừng "tăng sốc", đưa công ty này trở lại với đúng nhịp sống nhàm chán của mảng bán lẻ. Facebook, Netflix, Google đã không thể tiếp tục tăng số lượng người dùng cũng như doanh thu/lợi nhuận.
Đúng vậy, họ vẫn đang kinh doanh tốt. Nhưng không ai biết đến khi nào thì người dùng sẽ hết cuồng iPhone, không ai biết đến khi nào thì quảng cáo Google sẽ hết sức hút. Cũng như Microsoft của ngày trước, các nhà đầu tư không còn biết phải kỳ vọng gì vào tương lai của FAANG.
Còn Microsoft của ngày hôm nay, như bạn chắc hẳn đã đoán ra, vẫn còn tràn trề hy vọng cho tương lai. Lạ lùng thay, niềm hy vọng và tương lai tươi sáng này lại gắn liền với tình cảnh sa cơ thất thế của Windows.
3 năm trước, thất bại của Windows Phone trước iOS và Android đã đẩy Microsoft vào một tình thế đặc biệt: làm thế nào để tiếp tục thống trị khi không còn là bá chủ của cuộc chiến hệ điều hành?
Để có câu trả lời, chúng ta phải hiểu bản chất thế giới số của ngày hôm nay. Trải qua cuộc cách mạng PC và sau đó là cách mạng di động, hiện tại hàng tỷ người dùng đã được sở hữu những thiết bị số vô cùng mạnh mẽ. Những con chip trải qua quá trình phát triển cũng đã ngày một thu nhỏ và có thể được tích hợp vào các vật dụng quen thuộc, từ tủ lạnh đến nhiệt kế hay máy pha cà phê. Vô hình chung, cuộc sống số của mỗi con người hay thậm chí là nền kinh tế toàn cầu đều đã trở thành một mạng kết nối khổng lồ.
Làm thế nào để len lỏi và thống trị được mạng kết nối này? Đầu tiên, Microsoft phải quên đi quá khứ hào hùng của Windows. 1 tỷ smartphone bán ra mỗi năm không chạy Windows, và Windows cũng chẳng phải hệ điều hành số 1 thế giới (Android đã chiếm ngôi từ lâu). Ngày hôm nay, muốn thành công, Microsoft phải tạo ra những công nghệ có thể hoạt động tốt trên bất kỳ một hệ điều hành nào, dù là hệ điều hành của Microsoft hay không của Microsoft.
Nhưng các ứng dụng đa nền gắn mác Microsoft cũng không phải là câu trả lời duy nhất: Microsoft có thể làm tốt Office hay BI nhưng không thể làm tốt tất cả mọi thứ. Quá khứ của thập niên 90 cho thấy ngay cả khi áp đảo hết tất cả các đối thủ cạnh tranh, không phải bất cứ ý tưởng nào của Bill Gates cũng đều biến thành mỏ vàng.
Comments
Post a Comment